गाँठ भी गँवाना, बेवकुफ भी बनना !

एउटा संस्था छ - अन्तरराष्ट्रिय मुद्रा कोष । अमेरिकाको वासिङ्टन डिसीमा कार्यालय छ । त्यो यस्तो मालिक संस्था हो जस्लाई विश्वभरीका देशले लगेर पैसा बुझाँछन् । त्यस्ले रिन पनि दिने काम गर्छ । तर रिन दिदैं पिच्छे - 'तेरो पैसाको अवमुल्यन गर अनी दिन्छु' भन्दोरहेछ । अनी हाम्रो नेपालले चै त्यो कोषमा पैसा जम्मा गर्न थालेको सन १९८४ देखी रहेछ । अर्थात् २९ बर्ष भएछ पैसा जम्मा गर्न थालेको । खिलराज सरकारका अर्थ मन्त्री शंकर कोइरालाले भनिसके - 'विश्व मुद्रा कोशमा पैसा बुझाउनु छ । त्यसैले यसपालाको बजेट पूर्ण बजेट हुनेछ ।' हेर्नुस् हाम्रो बेवकुफी 'गाँठ भी गँवाना, बेवकुफ भी बनना !'- हिन्दी भनाइ) । एकातिर पैसा पनि जम्मा गर्नु छ । अर्का तिर रिन लिंदै पिच्छे आफ्नु पैसाको अवमुल्यन गर्नु पर्ने । त्यो पनि अमेरिकन डलर सँग !आज हाम्रो रुपिंयाको बिजोग हेर्नुस् त अमेरिकन डलर १ बराबर नेपाली ८७ रुपिंया छ । तर आश्चर्यको कुरा के छ भने खुद अमेरिकाले जनवरी १, १९८४ देखी त्यो कोशमा पैसा जम्मा गरेको छैन । अर्थात २९ बर्ष नै भएछ उस्ले पैसा जम्मा गर्न छोडेको । त्यसो भये हामी चैं बढी जान्ने भएर त्यो कोशमा नभएको पैसा रिन खोजी-खोजी किन बुजाउनु पर्ने । हेर्नुहोस् - अन्तरराष्ट्रिय मुद्रा कोषको वेबसाइटमा वास्तविकता ।

नेपालको ट्रान्जिक्सन -

अमेरिकाको ट्रान्जिक्सन -

- योगेश कुमार खपाङगी