आकाशवाणी (Aakashwani): 2014

Thursday, August 14, 2014

चन्दा मामा (Supermoon of Aug 10, 2014)

चन्दा मामा : पुर्णिमाको राती अबुधाबीको आकाशमा देखिएको सुपरमून (Supermoon) हम्मेसी नदेखिने पूर्णचन्द्रलाई २०१४ अगस्टको गत १० तारिखमा देखियो । 10, 2014)

Tuesday, August 5, 2014

नरेन्द्र मोदी र बाबा रामदेव : गान्धीका दुई बन्दरु

- योगेश कुमार खपाङ्गी

अहिले हिन्दू धर्मलाई भारतका दुई दलितले टाउकोमा बोकेका छन्; १. नरेन्द्र दामोदरदाश मोदी (तेली) र २. बाबा रामदेव (रामकृष्ण यादव)ले ।

तर उनीहरुले टाउकोमा बोकेको धर्म संसारमै एक मात्र यस्तो धर्म हो, जस्ले उनीहरुलाई दलित नामको बिल्ला भिराएको छ । जुन धर्मले एउटा मान्छेले अर्को मान्छेलाई पशुभन्दा तल्लो स्तरको प्राणी मानेको छ । जस अनुसार कुनै बाहुनले कथित दलितलाई छोयो भने गाईको पिसाबले आफुलाई छर्केर वा पिएर पवित्र पार्न सकिने मान्यता रहेको छ । ब्राह्मणवादी परीभाषा अनुसार गाईको गोबर बरु पवित्र हुन्छ, जस्लाई बकाइदा हातले छोएर (लिपेर) कुनै पनि स्थानलाई पवित्र पारीन्छ । तर आफु जस्तै मान्छेलाई चै पशु(गाई)को गुहु (गोबर) र मुत (गहुँत) भन्दा पनि अपवित्र छ भन्ने ठानिन्छ ।

हुन त २५ सय बर्ष अघीदेखी नै ‘मनुबाद’ले बर्बाद पारेको हिन्दू धर्मलाई युग सुहाउँदो सुधार गर्न स्वामी बिवेकान्दजस्ता बिभिन्न विद्वानले पटक-पटक प्रयास नगरेका होइनन् । पौराणिक कालमै पनि देवगुरु ब्रिहस्पतीले सनातन धर्ममा क्रान्तिकारी सुधार गर्न खोजेका हुन्, तर उन्लाई एक्का बनाइयो । उन्ले बोलेका हरेक कुरा झुट्टा हुन् भन्ने प्रचार गरियो । त्यै बेलादेखी नै ‘एक्लो ब्रिहस्पती- झुट्टा’ भन्न थालियो । पछी चलाखीपूर्वक उन्लाई पागलको संज्ञा दिइयो । तापनी उन्को बिचारबाट अनिश्वरबादी दर्शन अर्थात चार्वाक दर्शन (लोकायत) को सुत्रपात भयो । जुन दर्शन अहिलेको भौतिकबादी दुनियाँमा बढ्दोक्रममा छ ।

यस मानेमा अलीकती घोत्लिने हो भने नरेन्द्र मोदीले नेपालको संसदमा जतीसुकै ठुल-ठुला अर्ती-उपदेश दिए पनि अन्धबिश्वास, रुढीबाद र ब्राह्मणबादको जकडमा भारत नेपाल भन्दा लगभग ५०० बर्ष पछाडिको स्थितीमा छ । अझै पनि भारतका केही दुर्गम गाउँमा स्वघोषित उपल्ला जातको जुठो खान वाध्य पारीन्छ । अछुत भनिन्छ । जुत्ता-चप्पल लगाएर सडकमा हिड्न दिइँदैन । दलित किशोरिहरुलाई सरेआम बलात्कार गरिन्छ र हत्या गरिन्छ । तर भारतीय सरकार ब्राह्मणबादको अगाडि लाचारी मात्र देखाउँछ ।

भारतको उत्तरप्रदेशमा स्वघोषित उपल्ला जातीबाट बलात्कार पछी आँपको बोटमा छुड्याइएका दुई दलित युवतीको शव Photo : ibtimes.co.uk

भारतका प्रधानमन्त्री श्री नरेन्द्र मोदीले पशुपतीनाथलाई पच्चिस करोड चन्दा र तीनकरोड भारु मुल्य बराबरको चन्दन चढाएर फुर्ती देखाउनु भन्दा त्यो रकमले कुनै ट्रस्ट खोलेर हिन्दू धर्ममा भएको बिक्रिती हटाउने पुण्य काम गर्न सक्थे । नेपाल र भारतका लाखौं दलितलाई हिन्दू छोडेर मुसलमान र क्रिस्चियन बन्नबाट रोक्न सक्थे । मान्छेलाई मान्छेको रुपमा न्याय दिलाउन सक्थे । एउटा सुन्दर र न्यायमुलक धर्मको जन्म दिन सक्थे । बिडम्बना मान्नुपर्छ उन्ले यसतर्फ अहिलेसम्म सिन्को पनि भाँचेका छैनन् । आखिर दलितको समस्या दलितले नबुझे कस्ले बुझ्न सक्छ ?

धार्मिक ब्लाकमेलिङको नमुना : दक्षिण भारतीय राज्य कर्नाटक स्थित एक मन्दिरमा धर्मको नाममा स्वघोषित ठुलो जात बाहुनको जुठोमा दलितलाई लडीबुडी गराइँदै । यस्तो प्रथालाई त्यहाँ 'मदे-मदे स्नान' भनिन्छ । Photo: theHindu

उल्टो यस्तो लाग्दैछ, यिं दुबै दलित (मोदी र रामदेव)ले यत्रो ठुलो सामाजिक बिक्रिती देखेकै छैनन् । एउटालाई दबाइ बेचेर पैसा कमाउदैमा ठीक्क छ, अर्को चैं भाँटमन्डलीको प्रशंशा र स्तुतीगान सुन्नमै मक्ख छ ! मानी लिऔं यिनीहरु गान्धीका त्यो बाँदरहरु हुन्, जस्ले देख्न सक्छन, सुन्न सक्छन तर बोल्न सक्दैनन ।

http://www.chandrasoorya.com/ बाट

Tuesday, July 29, 2014

तपाईंको ठाउँको पुरानो नाम के हो ?

- योगेश कुमार खपाङ्गी

शुरुमै प्रस्टीकरण दिन्छु; आफु खिस्टियन होइन र मुस्लिम पनि होइन । त्यसैले त्यो धर्मावलम्बीलाई गाली गर्ने मेरो कुनै अधिकार छैन र चासो पनि छैन । जन्म दिने बुवा-आमा तथा शाखा-सन्तान सबै हिन्दू भएकोले हिन्दूको राम्रा र नराम्रा कुराको बारेमा बढी नै चासो लाग्छ । हिन्दूहरुलाई गाली नगरौं भन्छु तर गाली गर्नु पर्ने स्थिती पैदा भइहाल्दो रहेछ ! के गर्ने, 'आदत से मजबुर' !

कुरा के भो भने, हिजोको कुराकानीको सिलसिलामा बिराटनगरमा जन्मे-हुर्केका भाई अशोक राजबंशीले भने -"हाम्रो ठाउँको पुरानो नाम 'गोग्राहा' हो, धेरै पछी मात्र त्यसलाई बिराट राजासँगको नामजोडेर बिराटनगर भन्न थालीएको हो ।"

'ए हो र?' भने, कुरा सकियो ।

पछी मनमा कुरा खेल्दै आयो, मेरो जन्म-ठाउँको पुरानो नाम पनि त परिवर्तन गरिएको हो नि ! त्यस्को पुरानो नाम 'पाराखोपी गाविस' थियो । तर महाभारतका पात्र अर्जुनले आफ्ना गाईहरुलाई पानी खुवाउन वाण हानेर पानी निकालेको ठाउँ भनेर केही तागाधारीहरुको अगुवाइमा पुरानो नाम हटाएर 'अर्जुनधारा' गाबिस बनाइएछ (हाल शनी-अर्जुन नगरपालिका, झापा)! जबकी जानकारहरु अर्जुनले वाण हानेर पानी निकालेको भन्ने कुनै तथ्यगत आधार छैन भन्छन् । त्यहाँ पहिला कुनै पोखरी थिएन । वाण हानिएको भन्ने ठाउँ त्यसै पनि अन्य ठाउँको तुलनामा गहिरो भएर जरुवा पानी निस्किएको हो ।

हुन त हाल त्यो ठाउँले राम्रो पर्यटकीय सम्भावना ल्याउने छाँट देखाउँदैछ । एक मानेमा यस्को नाम परिवर्तन गरिएको सार्थक देखिएको पनि छ । तर पक्कै पनि पाराखोपी नाममा पनि केही न केही ईतिहास त छिपेको थियो होला नि । यदी पाराखोपी पनि पछी बदलिएको नाम हो भने जस्ले बदलेको भए पनि किन बदलियो ? सामान्य फाइदाको लागि हिन्दूकरण वा गैह्रहिन्दूकरण गर्ने मनसाय सहित अनेक किसीमका कथा-कुथुंग्री जोड्दै कुनै पनि ठाउँको एेतीहासिकता र पहिचान मासीदिनु त भएन नि ! कि कसो ?

उदाहरणको लागि भारत तिर हेर्ने हो भने त्यहाँ हाल आएर भटाभट पुरानो नाम राखीदैछ । जस्तो बम्बैलाई पुरानो नाम मुम्बई, क्यालकटालाई कोलकता, मड्रासलाई चेन्नैइ आदी ।

कुनै पनि ठाउँको नामले त्यो ठाउँको ईतिहासलाई जिउँदो राख्छ । भारतको शहर मैसुर कुनै कालखन्डमा राजा महिशासुरको राज्य थियो । महिश+असुर बाट मैसुर भएको भन्ने विद्वानहरुको मत छ । पुराणमा उल्लेख गरे अनुसार महिशासुरलाई देवी दुर्गाले बध गरेकी हुन् । तापनी उस्को राज्यको नाम परिवर्तन गरिएन ।जसबाट त्यस्को एेतीहासिकता हजारौं साल पछी पनि जिवितै राख्नलाई सम्भव भएको छ ।

हामीकहाँ चै किन सबै किसिमका नामलाई बलात हिन्दूकरण गर्नु पर्‍यो ? त्यस्तो नगर्दा हुन्न ?

*नोट : यदी तपाईंको पनि ठाउँको पुरानो नाम परिवर्तन गरिएको छ भने कमेन्टमा उल्लेख गर्नुहोला । ताकी भोली कुनै कालमा त्यस्को असली नाम संग्रह गर्न सकियोस् ।

अर्जुनधाराको फोटो सौजन्य : सिद्धार्थ नबिन उप्रेती